Możliwe, że zwyczaje związane z tym dniem nawiązują do starożytnego święta rzymskiego, zwanego Luperkaliami, obchodzonego 14–15 lutego ku czci Junony, rzymskiej bogini kobiet i małżeństwa, oraz Pana, boga przyrody^[2][3].

Z kolei Brytyjczycy uważają to święto za własne z uwagi na fakt, że rozsławił je na cały świat sir Walter Scott (1771-1832)^[4].

Walentynki w Polsce

 

Do Polski obchody walentynkowe trafiły wraz z kultem świętego Walentego z Bawarii i Tyrolu^[4]. Popularność uzyskały jednak dopiero w latach 90. XX wieku^[4]. Jedyne i największe w Polsce odbywają się corocznie od 14 lutego 2002 roku w Chełmnie^[5] (województwo kujawsko-pomorskie) pod nazwą „Walentynki Chełmińskie”. Za sprawą przechowywanej, prawdopodobnie od średniowiecza, w chełmińskim kościele farnym pw. Wniebowzięcia NMP (1280–1320) relikwii św. Walentego, połączono tu lokalny kult św. Walentego z tradycją anglosaską^[5].

Zwyczaje

 

Najważniejszym miejscem kultu św. Walentego jest bazylika jego imienia w Terni, na srebrnym relikwiarzu ze szczątkami patrona umieszczono inskrypcję „Święty Walenty patron miłości”. Co roku w niedzielę poprzedzającą dzień 14 lutego przybywają do bazyliki pary narzeczonych z całych Włoch i świata, w celu złożenia przyrzeczenia miłości. Gromadzą się tu również małżonkowie świętujący 25 lub 50 rocznicę zawarcia sakramentu małżeństwa. W Terni w tym dniu wręczana jest również nagroda „Rok Miłości”. W roku 1997 list do par narzeczonych przesłał również Jan Paweł II, a jego przesłanie wyryto na marmurowej tablicy przy grobie świętego Walentego^[6].

Kilka miast w Polsce przyznaje się do posiadania relikwii św. Walentego, w tym Lublin, Kraków i Chełmno. W każdym z nich 14 lutego organizowane są obchody ku czci patrona zakochanych^[6]. Stałym niemalże elementem walentynek jest wzajemnie wręczanie sobie walentynkowych ozdobnych karteczek. Czerwone, najczęściej w kształcie serca, opatrzone walentynkowym wierszykiem, a często i miłosnym wyznaniem.

Krytyka walentynek

Część polskiego społeczeństwa krytykuje walentynki jako przejaw amerykanizacji, obcy polskiej kulturze i wypierający rodzime tradycje^[7][8]. Walentynki są też krytykowane za ich komercyjne i konsumpcjonistyczne nastawienie. Są one wykorzystywane przez biznes i media do przełamania stagnacji handlowej pomiędzy Bożym Narodzeniem a Wielkanocą^[9].

Dla osób niepozostających w związkach, tzw. singli (szczególnie określających się jako quirkyalone) walentynki mają charakter opresywny, związany z „tyranią bycia w związku” i piętnujący osoby żyjące w pojedynkę. Z tego powodu 14 lutego został uznany przez społeczność quirkyalone za International Quirkyalone Day, mający być w zamierzeniu antywalentynkami^[10].

Z powodu pogańskiego pochodzenia obchodzenie walentynek odrzucają Świadkowie Jehowy^[11][12].

W takich krajach jak Pakistan czy Indie zwyczaje walentynkowe, również wysyłanie kartek, są potępiane jako niezgodne z duchem islamu^[13].

https://pl.wikipedia.org/wiki/Walentynki

Walentynki. Mroczna i zaskakująca historia patrona Dnia Zakochanych 

Dla wielu walentynki to święto, które ma na celu celebrowanie miłości we wszystkich jej formach (choć przede wszystkim miłości romantycznej), podczas gdy inni wyśmiewają je za komercjalizację, która skupia się bardziej na zwiększaniu sprzedaży kwiatów, słodyczy, kartek okolicznościowych i biżuterii. Kim był św. Walenty, który został patronem miłosnego święta i gdzie rzekomo znajdują się jego szczątki?

• Grupa belgijskich mnichów znana jako Bollandyści spędziła trzy wieki (od początku 1600 do 1940 r.), badając żywoty świętych
• We wczesnych zapisach martyrologicznych pod datą 14 lutego wymienia się co najmniej trzech świętych Walentych
• Wielu historyków uważa, że chrześcijańskie walentynki to nowe wcielenie pogańskiego święta Luperkalia, które było obchodzone od 13 do 15 lutego
• Jak w przypadku wszystkich świętych, relikwie Walentego miały mieć szczególne właściwości

 

Święto, które na znaczeniu zyskało w średniowieczu, skupiało się wokół idei miłości i romansu. Było również poświęcone świętemu, na którego cześć zostało nazwane — męczennika (lub męczenników) z III w. o imieniu Valentinus (Walenty), patrona (między innymi) kochanków, osób zaręczonych i szczęśliwych małżeństw.

Nie ma jednak zbyt wielu dowodów historycznych, które wskazywałyby na to, że Walenty interesował się jakoś szczególne miłością czy romansem. W rzeczywistości historia tego człowieka (lub mężczyzn — nie jest jasne, czy męczennik Walenty był jedną osobą, czy dwoma) jest bardzo mroczna. Według legendy został on uwięziony, a następnie ścięty z rozkazu cesarza Klaudiusza II, najprawdopodobniej dlatego, żepróbował nawrócić pogan na chrześcijaństwo. Kilkaset lat później papież Gelazjusz I ogłosił 14 lutego — dzień, w którym stracono Walentego — dniem świętego męczennika.

Rodowód walentynek nie jest do końca znany, gdyż zapisy historyczne są albo niekompletne, albo całkowicie sprzeczne. We wczesnych zapisach martyrologicznych pod datą 14 lutego wymienia się co najmniej trzech świętych Walentych. Wszyscy żyli w III wieku n.e.; jeden z nich był kapłanem w Rzymie, a drugi biskupem. O trzecim świętym Walentym niewiele wiadomo, poza tym, że wraz z 24 żołnierzami miał zostać zabity w Afryce.

Położył ręce na oczach dziewczynki, odzyskała wzrok. Zapłacił za to życiem

Według jednej z legend rzymski ksiądz o imieniu Walentynian został aresztowany i oddany pod opiekę arystokraty o imieniu Asteriusz. Podczas jego uwięzienia ksiądz rozmawiał z Asteriuszem o tym, jak Chrystus wyprowadził pogan z ciemności do światła zbawienia. Asteriusz obiecał, że on i jego rodzina nawrócą się na chrześcijaństwo, jeśli kapłan wyleczy jego córkę ze ślepoty. Legenda głosi, że po tym, jak kapłan położył ręce na oczach dziewczynki i wyrecytował: "Panie Jezu Chryste, oświeć swoją służebnicę, bo Ty jesteś Bogiem, Światłością Prawdziwą", dziewczynka zaczęła widzieć. Po uzdrowieniu córki Asteriusz dotrzymał swojej umowy i wraz z resztą rodziny przyjął chrzest. Kiedy cesarz Klaudiusz II Gocki dowiedział się o tym, nakazał egzekucję kapłana, Asteriusa i całej jego rodziny. Po ścięciu Valentinusa pewna kobieta uciekła z jego ciałem i kazała je pochować przy drodze Via Flaminia.

Kolejna legenda sugeruje, że Walentynian został stracony za nawracanie pogan na chrześcijaństwo.

Grupa belgijskich mnichów znana jako Bollandyści spędziła trzy wieki (od początku 1600 do 1940 r.), badając żywoty świętych. Uważali oni, że ze względu na podobieństwa w opowieściach o rzymskim księdzu Walentym i biskupie Walentym, możliwe jest, że była to jedna i ta sama osoba.

Walentynka z więzienia

Inna opowieść sugeruje, że kapłan Walentynian został stracony nie dlatego, że próbował nawrócić Rzymian na chrześcijaństwo, ale dlatego, że nie przestrzegał prawa dotyczącego małżeństwa. Cesarz Klaudiusz II był przekonany, że samotni mężczyźni są lepszymi żołnierzami od tych, którzy mają żony i rodziny. Zdelegalizował więc małżeństwa dla młodych mężczyzn. Jednak kapłan nadal udzielał ślubów parom, łamiąc prawo. W związku z tym cesarz nakazał jego egzekucję.

W kolejnej wariacji na temat legendy o Walentym mówi się, że został on stracony z powodu udzielania pomocy chrześcijanom, którzy często byli torturowani w rzymskich więzieniach. W tej historii uwięziony Walenty zakochuje się w dziewczynie — prawdopodobnie córce swojego strażnika — która przychodzi go odwiedzić. Wysyła jej list miłosny podpisany "od twojego Walentego".

Kobieta wylosowana w loterii

Wielu historyków uważa, że chrześcijańskie walentynki to nowe wcielenie pogańskiego święta Luperkalia, które było obchodzone od 13 do 15 lutego. W trakcie misteriów rzymscy mężczyźni składali w ofierze kozła i psa, a następnie biczowali ciężarne kobiety skórami tych zwierząt. Wierzono, że dzięki temu urodzą one zdrowe dziecko.

Obchody święta obejmowały również loterię, w której mężczyzna losował ze słoika imię kobiety, a następnie łączyli się w pary na czas trwania misteriów lub dłużej, jeżeli związek był udany. Niektóre doniesienia sugerują, że w roku 467 papież Hilary zażądał od cesarza Antemiusza zniesienia święta. Jednak według innych zapisów historycznych, papież po prostu ostrzegł cesarza przed tolerowaniem herezji, a święto odbywało się przez cały okres panowania tego cesarza.

W 496 r. papież Gelazjusz I potępił święto Luperkaliów jako niechrześcijańskie i ogłosił 14 lutego Dniem Świętego Walentego na cześć męczennika(ów) z III w.

Jednak musiało upłynąć jeszcze wiele setek lat, zanim 14 lutego stał się świętem, które celebrowało miłość.

Romantyczny związek ze świętym Walentym i 14 lutego rozpoczął się na dobre w średniowieczu.

W tym czasie, szczególnie w Anglii i Francji, 14 lutego był uważany za początek okresu godowego dla ptaków. Jedna z popularnych tradycji walentynkowych została skopiowana od pogan. Mężczyzna wybierał swoją walentynkę, losując z miski kartkę z imieniem. Loteria przekraczała granice klasowe, co oznaczało na przykład, że imię służącej mogło zostać wylosowane przez jej pracodawcę. Praktyka ta była popularna do XVII w.

Na początku XIX w. najpopularniejszym sposobem wyrażania uczuć ukochanej osobie w walentynki było wysłanie miłosnej kartki lub listu. Praktyka ta była praktykowana we Francji i Anglii, wzbudzając niepokój wśród duchownych. Amerykański Hallmark, jeden z największych producentów kartek okolicznościowych na świecie, po raz pierwszy zaoferował kartki walentynkowe w 1913 r., choć zaczął je produkować dopiero trzy lata później.

Wszystkie czaszki św. Walentego

Jak w przypadku wszystkich świętych, relikwie Walentego miały mieć szczególne właściwości. Jedna czaszka znajduje się w Rzymie, kolejna w Dublinie, szczątki, które rzekomo miały należeć do św. Walentego, odkryto również w Pradze, a także w Missouri w Stanach Zjednoczonych. Niezależnie od tego, do kogo tak naprawdę należą, relikwie św. Walentego były przez wieki zajęte ratowaniem upraw i leczeniem chorych. W Roquemaure we Francji święte relikwie pokonały szkodniki zjadające winnice i zakończyły Wielką Francuską Plagę Wina. To szczęśliwe zakończenie świętowane jest co roku festiwalem całowania. Gdyby spróbować złożyć z zachowanych szczątków Walentego, wyszłoby z tego coś naprawdę upiornego.