MINI PRZEWODNIK - ZERZEŃSKA NEKROPOLIA - Cmentarz parafialny przy ul. Cylichowskiej
Strona powstała w 2013 r. zainspirowana ogólnopolską akcją CHWAŁA BOHATEROM -ZAPAL ZNICZ, dzięki pani Elżbiecie Zielińskiej oraz panu Markowi Kowalskiemu miejscowym kusztoszom pamięci; zaktualizowana w październiku 2020 r.
Fotografie - Barbara Michałek, Elżbieta Miłkowska-Łaszkiewicz
BARDZO PROSIMY O UZUPEŁNIANIE INFORMACJI PODANYCH PONIŻEJ LUB O NOWE wraz z fotografią i notatką na adres BIBLIOTEKI SZKOLNEJ biblioteka.sp109.waw@gmail.com
POMNIK ŻOŁNIERZY WRZEŚNIA 1939 R.
wg projektu Seweryna Nimsztajna i Wiesława Charasiewicza. Rzeźbę Orła wieńczącą pomnik wykonał artysta plastyk Wacław Piotrowski.1 września 1939 r. hitlerowskie Niemcy rozpoczęły wojnę przeciwko Polsce. Lepiej uzbrojone niemieckie armie wspierane przez członków V kolumny mimo ofiarnego oporu żołnierzy polskich szybko przemieszczały się w głąb Polski. Wycofujące się oddziały Wojska Polskiego starały się dotrzeć do Warszawy, aby wziąć udział w jej obronie. Na przedpolach stolicy walki trwały do jej kapitulacji w dniu 28 września 1939 r. Wśród oddziałów przedzierających się do miasta była 13 Dywizja Strzelców Kresowych, która toczyła walki w okolicach Miedzeszyna, Zerznia i Zastowa. Strzelcy Kresowi z 13 Dywizji walczyli w okolicach Zerznia w dniach 19 i 20 września. Na polu walk pozostało ponad 100 zabitych żołnierzy polskich.
Mieszkaniec wsi Izydor Królak po zakończeniu walk o Warszawę zainicjował powstanie Tajnego Komitetu Opieki Nad Grobami Poległych. Członkowie Komitetu ekshumowali ciała poległych, które złożono we wspólnej mogile na cmentarzu parafialnym. Jeszcze w czasie okupacji na grobie ustawiono pomnik autorstwa Seweryna Nirnsztejna i Wiesława Charasiewicza. W kwaterze wojennej 1939 r. w Zerzniu spoczywa 27 znanych z nazwiska i 80 nieznanych żołnierzy.
ZERZEŃSKA NEKROPOLIA
Symboliczna mogiła zbiorowa poświęcona Nieznanym Żołnierzom poległym na polu chwały w latach 1944-1945
1 Front Białoruski Armii Czerwonej rozpoczął walki o prawobrzeżną Warszawę w pierwszych dniach września 1944 r. W jego strukturach walczyli żołnierze 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W dniach 10-14 września przełamywali niemiecką obronę w rejonie Miedzeszyna, nacierając w kierunku Dworca Wschodniego. Walki o Pragę zakończyły się 15 września. W czasie tych walk poległo 310 polskich żołnierzy.Żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki poległych w czasie szturmu na Miedzeszyn w okolicach Zerznia zabrano z pola walki i przewieziono na cmentarz parafialny przy ulicy Cylichowskiej. Bezimienni bohaterowie spoczęli w zbiorowej mogile. W kwaterze złożono także poległych w walkach w styczniu 1945 r. Na grobie ustawiono pomnik z inskrypcją: „NN żołnierzom poległym na polu chwały. Rodacy”.
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/38642,warszawa-mogila-nieznanych-zolnierzy-w-zerzniu.html
OBROŃCOM OJCZYZNY
W DZIESIĘCIOLECIE NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI1928
PARAFIANIE
KAMIEŃ POŚWIĘCONY PAMIĘCI ŻOŁNIERZY MIEJSCOWEGO ODDZIAŁU POLSKIEJ ORGANIZACJI WOJSKOWEJ
Piotr WACŁAW WOJTYSZKO 1903-1949 > H/1/12
ur 26 01 1903 Seminarzysta. Ochotnik 1920 Nauczyciel Wychowawca SpołecznikŻołnierz K.O.P. ZWZ AK WIN awansowany na PPOR. Oficer organizacyjny IV Rejonu Obwodu „OBROŻA”Odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Powstańczym .Trzykrotnie aresztowany więziony i torturowany.zm. 19 IV 1949
Wacław (tego imienia używał) Wojtyszko urodził się 26.01.1903 roku w Dreglinie (woj. mazowieckie, pow. Ciechanów, gm. Glinojeck). Jako zaledwie 17-latek został ochotnikiem w Bitwie Warszawskiej 1920 roku. Mając 21 lat ( ok. 1924 r.) został nauczycielem w podwarszawskiej wtedy wsi Borków. W zerzeńskiej szkole Wacław Wojtyszko prowadził drużynę harcerską, składającą się z 4 zastępów.
To wszystko trwało aż do września 1939 roku, czyli wybuchu II wojny światowej. Już w pierwszych miesiącach okupacji hitlerowskiej Wojtyszko nawiązał kontakt z organizacja podziemną – ZWZ (Związek Walki Zbrojnej), przekształconą potem w Armię Krajową. Otrzymał funkcję oficera organizacyjnego o pseudonimie „Wroński”. Obszarem jego działania był IV Rejon – pomiędzy Wawrem a Celestynowem, określany jako „Koralewo -Fromczyn”. Rejon ten wchodził w skład VII Obwodu AK o kryptonimie „Obroża”. Jego działalność była na tyle znacząca, że dowództwo uhonorowało go Krzyżem Walecznych.
W grudniu 1944 r. został wraz z grupą kolegów zatrzymany w okolicach otwockiego dworca przez patrol NKWD-UB, a następnie aresztowany i osadzony w miejscowym więzieniu. Była to jedna z wielu takich akcji, mająca na celu zastraszanie ludzi. Pomimo wielokrotnych przesłuchań i tortur nikt nie przyznał się do swojej działalności. Wojtyszko opuścił ostatecznie więzienie po kilku miesiącach w lutym 1945 r. nierozpoznany jako działacz i uznany za mało znaczącego osobnika. Po wyjściu na wolność nie zaprzestał jednak swojej konspiracyjnej działalności. Nawiązał kontakt z polskim rządem emigracyjnym w Londynie, któremu nakreślił sytuację polityczną w Polsce. Zabiegał też o pomoc dla rodzin wcześniej aresztowanych i więzionych kolegów. Nie mogąc pogodzić się z obserwowanym procesem sowietyzacji Polski po wojnie, wstąpił do organizacji antykomunistycznej Wolność i Niezawisłość (WiN), która powstała w 1945 r, po rozwiązaniu AK. Tu został mianowany komendantem Okręgu Otwockiego i działał pod pseudonimem „Baca”. Jego życie po wojnie to jedno wielkie pasmo tortur, krzywd i prześladowań od ludzi, którzy widzieli w nim wroga systemu. Ostatecznie w czasie procesu 38-osobowej grupy „Władysław Bałaj i towarzysze” został skazany na 5 lat za… „usiłowanie obalenia przemocą ustroju Polski Ludowej”.
Po jakimś czasie wyrok zawieszono ze względu na zły i ciągle pogarszający się stan zdrowia, który był rzeczywiście tragiczny (odbite organy wewnętrzne i bezwładna ręka). Cieszenie się wolnością było wielokrotnie przerywane pobytami w szpitalu i leczeniem. To wszystko trwało do początku 1949 roku, kiedy to ostatni pobyt w szpitalu zakończył się śmiercią w dniu 19 kwietnia 1949 roku (Warszawski Szpital Dzieciątka Jezus, ul. Lindleya). Zostawił młodą żonę Ewę z małym 2-letnim synem Maciejem.
Piotr Łączyński
Piotr Łączyński ( 1899-1939)żołnierz Września 1939 r. Ciężko ranny, dobity kolbami przez rycerzy" Herrenvolku"
Andrzej Steciuk
Andrzej Steciuk1900-1944
Żołnierz Polski rozstrzelany i zakopany w tym miejscu na skraju wsi w 1944 r.
<film>
Franciszek Stroiny
lat 21
Żołnierz zginął na polu chwały 1945 r.
Franciszek Koprowski 1895-1967 >kwatera H/2/31
ps. Dąb, Konar (ur. 11 października 1895 w Brzezinkach,zm. 2 czerwca 1967 w Zerzniu) – polski zawodowy wojskowy,major WP, "cichociemny", olimpijczyk z Amsterdamu (1928) w pięcioboju nowoczesnym. Mistrz Polski w tej dyscyplinie sportu.ps. Dąb, Konar (ur. 11 października 1895 w Brzezinkach, zm. 2 czerwca 1967 w Zerzniu koło Warszawy) – major Wojska Polskiego, cichociemny, olimpijczyk z Amsterdamu (1928) w pięcioboju nowoczesnym. Mistrz Polski w tej dyscyplinie sportu.
Był synem Jana (rzemieślnika wiejskiego) i Józefy z Rykaczewskich. Po ukończeniu 5 letniej szkoły podstawowej, został wysłany do szkoły ogrodniczo-rolnej w Berlinie. Po 2 latach nauki wyjechał na rok do Stanów Zjednoczonych. W 1913 odbył służbę wojskową w armii niemieckiej - ukończył szkołę podoficerów jazdy w Toruniu. W I wojnie światowej walczył w szeregach armii niemieckiej, najpierw w 176 pułku piechoty, następnie w 1 pułku Ułanów Bawarskich. W listopadzie 1918 opuścił armię niemiecką i walczył w rejonie Inowrocławia jako ochotnik w powstaniu wielkopolskim. Za walki na froncie francuskim w 1915 odznaczony Krzyżem Żelaznym.
W styczniu 1919 wstąpił do Wojska Polskiego. Po ukończeniu szkoły podoficerskiej służył w 21 pułku piechoty, walcząc w wojnie polsko-bolszewickiej na froncie litewskim. Od października 1920 dowodził plutonem w 211 pułku ułanów. W 1921 urlopowany, uzyskał maturę w grudniu 1922. Następnie służył w 10 pułku Ułanów Litewskich, w październiku 1924 awansowany do stopnia podporucznika, w maju 1925 do stopnia porucznika. W 1927 ukończył kurs instruktorów w-f w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego przy Uniwersytecie Poznańskim, po którym został przydzielony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, a od 1933 pełnił tam funkcję kierownika wychowania fizycznego. W 1936 awansowany na rotmistrza. Od maja 1939 pracował w Oddziale II Sztabu Generalnego WP. Był odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi (1926), Złotym Krzyżem Zasługi (1936).
Był reprezentantem Polski podczas IX Igrzysk Olimpijskich w Amsterdamie w pięcioboju nowoczesnym (34. miejsce). Zdobył także mistrzostwo Polski w tej dyscyplinie sportu (1931), a także dwa srebrne (1928, 1929) i dwa brązowe medale (1926, 1927) mistrzostw Polski. Z sukcesami uprawiał także wioślarstwo, był mistrzem Polski w czwórce w 1921. Należał do założycieli Olimpii Grudziądz (1923), był działaczem Pomorskiego Okręgowego Związku Bokserskiego, w tym jego prezesem (1932-1934). Na Igrzyskach Olimpijskich w 1936 sędziował w turnieju bokserskich i zawodach pięcioboju nowoczesnego.
We wrześniu 1939 został wysłany z misja kurierską do Kopenhagi. Następnie służył w Wojsku Polskim we Francji. Od lipca 1940 przebywał w Wielkiej Brytanii, początkowo służył w 10 Brygadzie Kawalerii Pancernej, gdzie dowodził 3 Szwadronem 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich. W styczniu 1941 został skierowany do szkoły wywiadu (działającej pod nazwą Oficerski Kurs Doskonalenia Administracji Wojskowej), następnie uczestniczył w kursach dla cichociemnych jako instruktor, był także pierwszym komendantem kursu walki konspiracyjnej w Briggens. Od grudnia 1942 pozostawał do dyspozycji Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, został zaliczony do cichociemnych. W marcu 1943 przerzucony na spadochronie do Polski, otrzymał przydział do Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej AK w wileńskim ośrodku wywiadowczym. 8 listopada 1943 zatrzymany przez Gestapo, załamał się w śledztwie, ale 13 listopada 1943 zdołał uciec. Następnie służył w partyzantce. 19 marca 1944 objął dowództwo 6 Wileńskiej Brygady AK, którą dowodził w Operacji Ostra Brama. 17 lipca 1945 został aresztowany przez NKWD, 18 miesięcy więziony w Wilnie, następnie w obozach w Ostaszkowie i Murszańsku w ZSRR. Do Polski powrócił 26 lipca 1948.
Za bohaterstwo w AK odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy - rozkazem Dowódcy Armii Krajowej z 2 października 1944, zatwierdzonym przez Naczelnego Wodza w 1948.
Od 1948 był nauczycielem wychowania fizycznego w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego w Cieplicach Śląskich. W 1950 zamieszkał w Warszawie, w latach 1950-1958 pracował jako trener szermierki w CWKS Legia Warszawa i KS Kolejarz Warszawa, był także członkiem zarządu Polskiego Związku Szermierczego (1957-1960). Od 1954 działał na rzecz odbudowy pięcioboju nowoczesnego w Polsce. Był członkiem powstałej w 1954 Komisji Pięcioboju Nowoczesnego GKKF i członkiem pierwszego zarządu Polskiego Związku Pięcioboju Nowoczesnego (1957-1959).
W 1958 doznał wylewu mózgu, po którym przeniósł się do Zerznia. Prowadził tam gospodarstwo rolne. Zmarł w 1967 w Zerzniu koło Warszawy (obecnie część Anina), tam też, na cmentarzu w Zerzniu, został pochowany.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_Koprowski
Józef Jakubiuk
Józef Jakubiuk
lat 21" Starszy saper pochodzący z Włodawy. Zginął przy rozminowywaniu terenu przykościelnego tuż po zakończeniu wojny."
Ludwig Mielczarek
por. ZWZ AK zginął 1942 r. Żył lat 42
Ryszard Kałęcki 1924-1948
Harcerz, litograf. Członek tajnej drukarni " Alarm"w Wawrze. Żołnierz ZWZ-AK VII Kompanii IV Rejonu. Odznaczony Krzyżem Grunwaldu za udział w walkach o Berlin
Marian Dróżdż (1925-2010)
ps. "Forsza" , żołnierz AK i WP
Antoni Jurek
Zginął w Powstaniu Warszawskim 9. VIII. 1944rPER CRUCEM AD LUCEM- PRZEZ KRZYŻ DO ŚWIATŁA
Tadeusz Ruciński
Żołnierz AKpoległ 24 VI 1944
Józef Piętka
Józef Piętka (1935-2010)
Jadwiga Piwocka (1917-1992)
Organizatorka i wychowawczyni tajnego nauczania. Szefowa Działu Łączności IV Rejonu Obwodu "Obroża".
Odznaczona przez Rząd Londyński Krzyżem AK, Medalem Wojska I, II, III, IV oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami
Krystyna Darska (1922-1997)
- żołnierz AK, ps. "HALSZKA"
Edward Darski
( 1920-2009)
- żołnierz AK i WP ps. " NASIER"
Kazimierz Malczyk , Stanisław Malczyk
Kazimierz Malczyk – żołnierz 798 PLUTONU IV REJONUVII OBWODU „ OBROŻA”. Zginął tragicznie w 1945 wchodząc na minę.
Miał 22 lata.
Stanisław Malczyk- żołnierz 798
PLUTONU IV REJONU
VII OBWODU „ OBROŻA”
Po zatrzymaniu przez żandarmerię niemiecką ślad po nim zaginął. Najprawdopodobniej zastrzelony przez Niemców w pobliskich lasach w 1944 r -. tuż przed wybuchem Powstania Warszawskiego. Miał 19 lat. Ciała nie odnaleziono. Na cmentarzu symboliczna mogiła obok brata Kazimierza.
Stanisław Malczyk ur.1925 r.syn Stanisława i Rozalii z Gawryszewskich .
Dramat ten miał swój początek na cmetarzu Zerzeńskim .
Ostatnie dni lipca ,pola ustrojone snopkami ustawionymi w dziesiątki , wiedzieli wszyscy że Powstanie [ godz.W. ] tuż.tuż.
W zaroślach cmentarza przy grobie Żołnierzy Września , duży oddział A.K. za który odpowiedzialny był Stanisław Dymkowski , odbierał instruktarz co do zachowań i celów jakie są przed nimi stawiane.
Grupę ubezpieczali patrząc od bramy po lewej ,wsch' Stanisław Malczyk i jego kuzyn Mieczysław Malczyk ur.1924r. syn Józefa i Rozalii , po prawej ,zach' z karabinem maszynowym przedwojenny oficer który ,,spalony'' w zaprzyjaźnionym z naszym Okręgiem Lubelskim przebywał u nas na ,,kwarantannie''.
Po donosie przez konfidenta , podjechał pod cmentarz duży patrol żandarmerii.
Dwóch niemców weszło na cmentarz i skierowali się w stronę gdzie byli Stanisław i Mieczysław .Gdy podeszli bliżej obaj wyskoczyli z za nagrobków , powalili niemców i odebrali im broń .I w tym momencie zza płotu z wycelowaną bronią pojawili się żandarmi .Zmiana sytuacji - teraz to oni rozbroili Mieczysława i Stanisława.Niemcy zaczęli krzyczeć i wystrzelili kilka razy w powietrze. W oddział wkradł się chaos ,panika i wszyscy uciekali w kierunku Wólki Zerzeńskiej i Borkowa .Około sześciu, wśród których był Kazimierz Gajewski ,,Czapla'' schroniło się w stodole Stanisława Bochenka z Borkowa.Gdy emocje opadły zdali sobie sprawę że zostawili na pastwę niemców kolegów .Postanowili że się dozbroją [ magazyny z bronią były w każdej osadzie ] i odbiją kolegów , których żandarmi jak zwykle będą konwojować Zwoleńską [ Główną ] do Międzylesia a dalej przez Anin do Rembertowa .
Gdy wyszli ze stodoły na sąsiednie podwórko , wjechał rowerem nauczyciel który tam mieszkał . Zauważył podekscytowanych i zapytał . Co się z wami dzieje ,,Czapla '' opowiedział co zaszło i że idą pod Międzylesie odbić kolegów. Nauczyciel jako ich przełożony [ oficer org.sztabu IV Rejonu ] stanowczym głosem - ani mi się ważcie , wiecie że jest rozkaz Komendy Głównej by do godz.,W' nie wszczynać żadnych akcji przeciwko niemcom. Na cmentarzu co by się nie stało , to dałoby się obronić.Teraz jest za późno i pewności nie ma , krew się poleje a niemcy w odwecie Bóg wie co zrobią .
Zapytał czy były ofiary - odpowiedzieli że chyba nie . To może za okup uda się ich wyciągnąć .
Do Rembertowa pojmani jednak nie dotarli.
Nikt nie wie jaki los ich spotkał i gdzie ich mogiła [ wg/ Janusza Malczyka rozstrzelani zostali w lasku - dziś Marysin Wawerski ]
Relacja z cmentarza Janusza młodszego brata Stanisława i Kazimierza którego mama Rozalia wiedząca o wszystkim wysłała na cmentarz z chlebem i bańką mleka .Janusz przeżył wstrząs , i całą dobę spędził u Józefa i Marii Gajewskich na Borkowie.
Kazimierz Malczyk zginą na minie w 1945r.
Wspólna mogiła na Zerzeńskim cmentarzu , choć dla Stanisława symboliczna .To co działo się w Borkowie opowiedział Kazimierz Gajewski.
Józef Budindorf-Budziński (1906-1984)
ps. " PODKOWA", żołnierz Wrzesnia
i Powstania Warszawskiego
Józef Zagziłł (1900-1987)
Ksiądz Józef Zagziłł Prałat, budowniczy kościoła, kapelan oddziału AK.
Gawryszewski
Gawryszewski
Władysław Świeczko >F/1/18
Władysław Świeczko długoletni nauczyciel SP 109
F/1/18
ZABYTKI PRZY KOŚCIELE
Do roku 1880 cmentarz grzebalny znajdował się przy kościele w Zerzniu. W związku z rozpoczęciem budowy nowego, murowanego kościoła z inicjatywy ks. Aleksandra Kubina założono cmentarz grzebalny poza terenem przykościelnym.
Według innych przekazów, powodem otwarcia nowego cmentarza była powódź, która zniszczyła cmentarz przy kościele. Stąd nowy cmentarz założono na terenie wydm, w wyższej części po drugiej stronie Traktu Lubelskiego (przy ul. Cylichowskiej).
Do obecnych rozmiarów został on powiększony prawdopodobnie na przełomie XIX i XX wieku.
W latach 20. XX wieku rozpoczęto grodzenie cmentarza.
Jesienią 1939 z inicjatywy Izydora Królaka zawiązał się Tajny Komitet Opieki Nad Grobami Poległych, który przeprowadził prace ekshumacyjne na okolicznych polach i pochował na cmentarzu poległych w dniach 19-20 września żołnierzy 13 Dywizji Piechoty. Na ich mogile postawiono jeszcze w czasie wojny pomnik według projektu ukrywającego się przed Niemcami Seweryna Nirnsztejna i Wiesława Charasiewicza. Rzeźbę orła wieńczącą pomnik wykonał wawerski plastyk Wacław Piotrowski. 1 sierpnia 1944 koncentrujących się na cmentarzu żołnierzy AK aresztowali Niemcy, przy czym dwóch spośród nich na miejscu zastrzelono. Na cmentarzu spoczywają także żołnierze 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Obecne ogrodzenie wybudowane zostało w roku 1957.
Pozostałością starego, przykościelnego cmentarza są zachowane następujące nagrobki:
- Nagrobek Faustyny z Mazurkiewiczów Moszyńskiej + 1850
- Nagrobek Marianny z Jaklewiczów Pancer +1843
- Nagrobek Anny z Czajewiczów Pancer +1865
- Nagrobek Franciszka Harleckiego II poł. XIX w.
- Nagrobek Heleny Ludwiki z Trzcińskich Borowskiej +1845 i Ruperta Wojciecha Borowskiego +1868
- Nagrobek Anieli z Kubinów Łukasiewicz +1865
- Płyta nagrobna Wincentego Chromeckiego +1862
- Płyta nagrobna poświęcona księciu Franciszkowi Ksaweremu Druckiemu-Lubeckiemu, polityka, ministra skarbu, założyciela Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Banku Polskiego
W roku 2008 powyższe nagrobki zostały wpisane do rejestru zabytków decyzją nr 226/2008 w dniu 28.02.2008 r.
W roku 2010 przystąpiono do przygotowania dokumentacji dotyczącej prowadzenia prac konserwatorskich przy zabytkach ruchomych, które są w złym stanie. Po otrzymaniu zgody na prowadzenie tychże prac u Stołecznego Konserwatora Zabytków w roku 2011 przystąpiono do prac konserwatorskich przy trzech, spośród ośmiu nagrobków. Dnia 7 maja 2011 r. trzy nagrobki zostały zdemontowane i przewiezione do pracowni konserwatorskiej. Parafia jest w trakcie podpisywania umowy z m.st. Warszawą na dotację w wysokości 64.11% wartości prac konserwatorskich. Powróciły one po konserwacji w październiku 2011 r.W roku 2012 przystąpiono do prac konserwatorskich przy pozostałych pięciu zabytkach. Dnia 1 września 2012, po przeprowadzeniu prac konserwatorskich, powróciły one na stary cmentarz przy kościele. W tej renowacji, miasto stołeczne Warszawa brało udział finansowy w 62,79%.
Franciszek Ksawery Drucki- Lubecki 1779-1846
Pozostałości cmentarza za kościołem parafialnym w Zerzniu
Książę Franciszek Ksawery Drucki- Lubecki, polityk, minister skarbu.
Franciszek Ksawery książę Drucki-Lubecki herbu Druck (ur. 16 grudnia 1779 w Pohoście na Polesiu, zm. 28 maja 1846 w Sankt Petersburgu) – polski polityk, minister skarbu Królestwa Polskiego w latach 1821–1830, minister prezydujący w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji Królestwa Polskiego w grudniu 1830 roku, członek Komisji Najwyższej Egzaminacyjnej przy Radzie Stanu Królestwa Kongresowego w 1830 roku, członek Rządu Tymczasowego Królestwa Polskiego w 1815 roku, założyciel Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (1825) i Banku Polskiego (1828), marszałek guberni grodzieńskiej w latach 1815-1817 i 1828-1834 , marszałek powiatu grodzieńskiego w latach 1809-1815, rzeczywisty radca stanu.Zwany był "Małym Księciem"[potrzebny przypis].
Wychowywał się w podupadłej rodzinie magnackiej. Syn kasztelana pińskiego księcia Franciszka Druckiego-Lubeckiego i Genowefy z Olizarów-Wołczkiewiczów (siostry Filipa Nereusza Olizara). Miał siedmioro rodzeństwa.
W wieku siedmiu lat, razem z młodszym o rok bratem Hieronimem, został oddany przez ojca do Korpusu Kadetów w Petersburgu. Według przekazu rodzinnego stało się tak z powodu rozkazu lub na życzenie potężnego rosyjskiego feldmarszałka Potiomkina. W 1797 r. ukończył naukę w kuźni kadr rosyjskiego imperium ze stopniem podchorążego i przeszedł do nizowskiego pułku muszkieterów. Nauka i brutalna tresura w petersburskim korpusie zaważyła na poglądach o Rosji i dalszym życiu księcia. Poza perfekcyjną znajomością języka rosyjskiego z akcentem petersburskim zaowocowała osobistymi znajomościami z Rosjanami, którzy w późniejszych latach objęli wiele istotnych stanowisk w instytucjach Petersburga. Będąc oficerem w armii rosyjskiej w latach 1798-1799 służył pod komendą feldmarszałka Suworowa, brał udział w czteromiesięcznej kampanii włoskiej przeciw Francji, nie walczył jednak bezpośrednio przeciw legionom Dąbrowskiego. Według opinii na temat służby siedmiokrotnie brał udział w walce, a za męstwo wykazane w starciu z wojskami francuskimi w okolicach Alessandrii w czerwcu 1799 roku został mianowany kawalerem Orderu św. Anny 3 klasy. Z powodu kontuzji żebra w grudniu 1800 zwolnił się z wojska i po kilkunastu latach powrócił na Litwę. Osiadł w Czerlonie na Grodzieńszczyźnie, po ślubie ze swoją czternastoletnią siostrzenicą Marią 20 czerwca 1814 r. przeniósł się do Szczuczyna.
W 1806 roku został wybrany członkiem komitetu gubernialnego do spraw żydowskich. W styczniu 1809 roku, w wieku 30 lat, został wybrany przez szlachtę na marszałka powiatu grodzieńskiego. W latach 1813-1815 był członkiem Rady Najwyższej Tymczasowej Księstwa Warszawskiego. Zwolennik polityki prorosyjskiej na Litwie. Wiązał nadzieje na odbudowę Polski z Aleksandrem I.
Będąc w latach 1821-1830 ministrem skarbu Królestwa Polskiego, wprowadził politykę oszczędnościową, egzekwował bezwzględnie zaległości podatkowe, nałożył podatek pośredni na niektóre artykuły pierwszej potrzeby, rozbudował monopol państwowy na sól i wyroby tytoniowe, a także wspierał program poszukiwań soli. W ten sposób zlikwidował deficyt budżetowy oraz zapewnił budżetowi nadwyżkę, która mogła być przeznaczana na inwestycje. Zapewnił także Polsce zewnętrzne rynki zbytu i zabezpieczył ją przed obcą konkurencją. Wydał decyzję o budowie rządowej warzelni soli w Ciechocinku. Przed podjęciem decyzji zabiegał o poparcie i zgodę namiestnika, księcia Józefa Zajączka i przychylność króla Polski i cesarza Rosji. Inicjator założenia Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w 1825 roku i Banku Polskiego w 1828. Jego dziełem była wstępna industrializacja ziem Królestwa, rozwój starych gałęzi przemysłu jak hutnictwo w Zagłębiu Staropolskim oraz nowych jak górnictwo w Zagłębiu Dąbrowskim czy włókiennictwo w Łodzi. Dzięki swoim wpływom w Sankt Petersburgu i argumentacji politycznej doprowadził do zniesienia bariery celnej między Rosją i Polską, co zapewniło wyrobom polskim nieograniczoną niemal możliwość zbytu na terenie Rosji i tranzyt przez Rosję dalej na wschód. Chroniąc kraj od konkurencji wyrobów pochodzących z krajów niemieckich, wprowadził protekcyjne cła przywozowe na granicy z Prusami. Spowodowało to tzw. wojnę celną z Prusami. Widocznym efektem tych wydarzeń jest Kanał Augustowski, mający umożliwić transport rzeczny z obszaru Królestwa na Bałtyk bez potrzeby przekraczania granicy pruskiej. Zbudował w Polsce nowoczesne drogi.
Jako zwolennik polityki ugody z Rosją wystąpił przeciwko powstaniu listopadowemu. W grudniu 1830 roku zawiózł, wraz z Janem Jezierskim, petycję do cara, żądając przestrzegania konstytucji, wyprowadzenia wojsk rosyjskich z obszaru Królestwa oraz włączenia w jego skład tzw. Ziem zabranych. Po odrzuceniu petycji i wybuchu wojny polsko-rosyjskiej zdecydował się pozostać w Rosji.
Od 1832 był członkiem rosyjskiej Rady Państwa. W 1816 odznaczony Orderem Orła Białego, w 1785 kawaler Orderu Świętego Stanisława, w 1815 odznaczony rosyjskim Orderem św. Włodzimierza. Odznaczony Orderem Świętego Aleksandra Newskiego, Wielkim Krzyżem austriackiego Orderu Leopolda, pruskim Orderem Czerwonego Orła 1. klasy i saskim Orderem Korony Rucianej. Był członkiem honorowym Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk.
Z małżeństwa z Marią Scipio del Campo pozostawił dwóch synów i pięć córek. Wizerunek Ksawerego Druckiego-Lubeckiego został umieszczony na złotej monecie okolicznościowej o nominale 200 zł wyemitowanej 30 marca 2009 roku z okazji 180. rocznicy założenia pierwszego banku centralnego w Polsce.
Szczepan Bochenek 1868-1939 >E/1/20
Szczepan Bochenek (ur. 26 grudnia 1868 w Borkowie, zm. 29 listopada 1939 w Kuligowie) – polski polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy 1919 - 1922, członek Związku Ludowo-Narodowego, rolnik.
Szczepan Bochenek był synem chłopa Michała Bochenka i Agnieszki z Pątków, miał liczne rodzeństwo. W 1897 roku ożenił się z Anną Adamczyk, z którą miał dwoje dzieci. Jego syn, Józef był porucznikiem Wojska Polskiego. Drugą żoną była Józefa Zakrzewska z Kryśkiewiczów. Bochenek został zamordowany na tle rabunkowym 29 listopada 1939 roku we wsi Kuligów, obecnie na terenie Warszawy. Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Zerzniu.
Przełom 1939/40 r. Pogrzeb zamordowanego na tle rabunkowym 27 12 1939 r, byłego posła na Sejm Szczepana Bochenka. Domniemywano w owym czasie, że zbrodni dokonali ci sami, którzy po opuszczeniu Wawerskiej karczmy, zastrzelili na ulicy, legitymujących ich niemieckich żandarmów, skutkiem czego Wawerska Tragedia.
źródło : Zerzeńskie Klimaty Fotografia ze zbioru pani Hani z Kryśkiewiczów.
Helena Grossówna 1904-1994 >MWSCH/3/39
Helena Grossówna (ur. 25 listopada 1904 w Toruniu, zm. 1 lipca 1994 w Warszawie) – polska tancerka oraz aktorka teatralna i filmowa.
Była córką Leonarda (rzeźnik) i Walerii z domu Winiawskiej. Ukończyła szkołę baletową w Toruniu. Po debiucie scenicznym w 1926 kształciła się i występowała we Włoszech oraz Francji. Po powrocie do kraju grała m.in. w poznańskim Teatrze Nowym oraz warszawskich Qui Pro Quo, Małym, Wielkiej Rewii i Cyruliku Warszawskim. W filmie debiutowała w 1935. Do 1939 uchodziła za ulubienicę publiczności w Polsce.
Podczas okupacji była kelnerką. Występowała w teatrzyku Na Antresoli. Występowała od czasu do czasu również w oficjalnych teatrach. Była jednocześnie oficerem AK. W stopniu porucznika dowodziła podczas powstania warszawskiego oddziałem kobiecym w ramach batalionu „Sokół” (pseudonim „Bystra”). Po kapitulacji powstania więziona w obozie jenieckim Gross-Lübars, a następnie w stalagu w Oberlangen. Powróciła do kraju i od 1948 związała się z warszawskim teatrem „Syrena”. W 1964 roku przeszła na emeryturę.
Jej pierwszym mężem był Jan Gierszal, za którego wyszła 14 lipca 1928. Drugim mężem był Tadeusz Cieśliński, z którym miała syna Michała.
Zmarła 1 lipca 1994 w Warszawie i została pochowana na cmentarzu w Zerzniu.
10 grudnia 2016 r. decyzją Rady Miasta Torunia (z 27 października 2016 r.) na wniosek dra Krzysztofa Trojanowskiego Helena Grossówna została patronką nowego ronda przy ul. Kościuszki w Toruniu, w pobliżu nieistniejącego już rodzinnego domu aktorki. W tym samym dniu odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej na Szkole Podstawowej nr 6 przy ul. Łąkowej, do której uczęszczała Helena Grossówna. Tablica, ufundowana przez organizatorów Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Toffifest, została przeniesiona ze zlikwidowanego „Naszego Kina” w centrum miasta.
Anna Urszula Korab (1956-2016) >F/7/4
Anna Urszula Korab (1956-2016) była faktyczną założycielką i pierwszym dyrektorem Polonijnego Liceum Ogólnokształcące Niepubliczne „Klasyk” oraz Bursy „Inter”, dla których formalnym organem założycielskim i prowadzącym jest Fundacja – Międzynarodowy Instytut Edukacji. Liceum istnieje od 2012 roku. Dla A. U. Korab była to kontynuacja wcześniejszej działalności edukacyjnej. Kształceniem młodzieży o polskich korzeniach, pochodzącej z krajów byłego ZSRR, zajmowała się bowiem wcześniej jako dyrektor Kolegium św. Stanisława Kostki (1997-2010). W lutym 2017 roku zorganizowane zostało sympozjum, poświęcone pamięci Anny Urszuli Korab. Została pochowana na cmentarzu w Zerzniu.
RODO
DEKLARACJA DOSTĘPNOŚCI
Logowanie
Kontakt
- Szkoła Podstawowa Nr 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie
- 22 277 11 23
- ul. Przygodna 2
03-991 Warszawa
03-991 Warszawa
Poland
MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE
Liczba wizyt
liczba odwiedzin: 4823Galeria zdjęć
brak danych
Powered by aSc EduPage