BIBLIOTEKA

 

Pizza, jaką znamy dzisiaj, pochodzi z włoskiego Neapolu, chociaż jako pierwsi podobny do niej placek wypiekali już starożytni Grecy. Początkowo podawali go wyłącznie polanego oliwą i posypanego przyprawami, co odróżnia ten specjał od pizzy jedzonej obecnie - obowiązkowo z serem i sosem. Ta część historii pizzy wiąże się również z trudnościami w ustaleniu pochodzenia samej nazwy potrawy. Część językoznawców uważa bowiem, że pochodzi ona od greckiego wyrazu plax, oznaczającego coś płaskiego. Inni z kolei wskazują na powiązania z łaciną i słowem pinsere, oznaczającym tłuczenie lub rozcieranie.

W Światowy Dzień Pizzy jemy danie podobne do tego powstałego w XVI wieku we wspomnianym już Neapolu. Na początku był to placek nasączony tłuszczem, zwykle oliwą bądź smalcem, z dodatkiem sera czy ryby. Na spopularyzowanie potrawy w wersji z pomidorami trzeba było jednak poczekać aż do roku 1889. Wtedy też, po zjednoczeniu Włoch, tron objęła dynastia sabaudzka. Choć jej członkowie pochodzili z Francji, na miejscu zetknęli się z kuchnią włoską. To właśnie wtedy królowa Małgorzata spróbowała specjalnie przygotowanych rodzajów pizzy. Jeden z nich zawierał sos stworzony na bazie pomidorów, ser oraz oregano. Danie tak bardzo posmakowało monarchini, że zostało nazwane na jej cześć – Margherita. Obecnie przysmak ten dostępny jest właściwie w każdym miejscu serwującym pizzę, stanowi też bazę dla wielu eksperymentów w komponowaniu nowych odsłon tej popularnej potrawy.

Wciąż jednak nie moglibyśmy obchodzić Międzynarodowego Dnia Pizzy, gdyby danie to nie zostało spopularyzowane w Ameryce. Na początku XX wieku, kiedy wielu Włochów wyemigrowało do USA, przywieźli ze sobą ten powszechnie dziś znany przepis. Przybysze zaczęli otwierać rodzinne biznesy, w tym restauracje, w których serwowali pizzę. Coraz więcej osób poznawało jej doskonały smak, a sama receptura z czasem uległa pewnym zmianom, m.in. ciasto w amerykańskiej wersji pizzy stało się znacznie grubsze. W takim właśnie wydaniu danie zaczęło podbijać świat, w tym Polskę. Po pewnym czasie Polacy docenili też jego bardziej tradycyjną odsłonę, czyli pizzę na cienkim cieście, z dodatkiem oliwy zamiast różnego typu sosów, dlatego dziś ogromną popularnością cieszy się właśnie pizza włoska.

Chciecie dowiedzieć się więcej o samym dniu, jak i pizzy? 

• Najpopularniejsza pizzą świata jest Pepperoni.
• W Ameryce co sekundę sprzedaje się 350 kawałków pizzy.
• Najwięcej pizzy zjada się na całym świecie w sobotnie wieczory.
• Samo słowo “pizza” pochodzi od łacińskiego “picea”. Oznacza nic innego, jak... placek mączny.
• 56% Polaków najchętniej kupuje pizzę Americanę z kurczakiem, pieczarkami i kukurydzą. 53% wybiera Hawajską.
• Największa pizza została przygotowana w RPA w 1990 roku.
• Rekord w najszybszym zjedzeniu pizzy o średnicy 30 cm należy do Amerykanina. Zajęło to mu zaledwie 41,31 sek!
• Najdroższa pizza na świecie kosztuje 8,5 tysiąca złotych. Do jej składników należą między innymi trufle i czarny kawior.
• Najdłuższa pizza na świecie upieczona została w Krakowie w 2010 roku.
• Pizza margherita swoją nazwę zawdzięcza królowej Marghericie di Savoia.

• Ciekawostki na temat pizzy na Dzień Pizzy

  Oto kilka ciekawostek na temat pizzy z okazji Międzynarodowego Dnia Pizzy 2023.

• Najprostsza i najpopularniejsza pizza Margherita zawdzięcza swoją nazwę królowej Włoch Małgorzacie Sabaudzkiej, której najbardziej smakowała właśnie pizza z sosem na bazie oregano i z serem.
• Pierwszy historyczny zapis słowa pizza pochodzi z manuskryptu z X. wieku odnalezionego w miejscowości Gaeta we włoskim regionie Lazio.
• Pizza w wersji z sosem pomidorowym pochodzi z Neapolu i prawdopodobnie powstała ok. XVI wieku.
• Tradycyjnie włoska pizza serwowana jest w całości i jedzona jest nożem i widelcem, bez charakterystycznego podziału na trójkątne porcje.
• Pizzę rozpropagowali włoscy imigranci przybywający do Ameryki, którzy przywieźli recepturę na smaczne ciasto z dodatkami i sosem pomidorowym na początku XX wieku. Amerykanie pokochali pizzę na grubszym cieście.
• Pierwowzór pizzy przygotowywany był również przez starożytnych Greków, którzy jedli pszenne placki z oliwą i przyprawami.
• Tradycyjna pizza neapolitańska jest chroniona unijnym znakiem Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności.
• Tylko 22 restauracje w Polsce posiadają status członka w AVPN  - Stowarzyszenia Prawdziwej Pizzy Neapolitańskiej. To organizacja non – profit chroniąca receptury i reputację neapolitańskiej pizzy.
• Od 2017 roku sztuka wytwarzania pizzy neapolitańskiej została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
• Raffaele Esposito, włoski szef kuchni, jest uznawany za ojca współczesnej sztuki wytwarzania pizzy.
• Największa pizza na świecie (wpisana do Księgi Rekordów Guinessa) została wytworzona w 2012 roku w Rzymie i miała wielkość ponad 1200 m².
• Najdroższa zakupiona kiedykolwiek pizza nosi nazwę Pizza Royale 007 , powstała w restauracji w Szkocji z dodatkiem: kawioru, mięsa homara i jadalnego złotego pyłu. Kosztowała ponad 4 tysiące funtów (ok. 20 000 zł).