Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, znany jako Międzynarodowy Dzień Książki lub Światowy Dzień Książki jest dorocznym świętem promującym czytanie książek, a także ochronę praw autorskich.
Dzisiejsza bohaterka - książka ma wiele postaci: e-book, audiobook i tradycyjna, papierowa wersja pachnąca drukiem i szeleszcząca papierem przekładanych kart. Pomimo cyfryzacji i rozwoju branży e-booków, Polacy nadal chętniej sięgają właśnie po nią niż po jej cyfrowe odpowiedniki.
Czym jest Dzień Książki?
Dzień Książki jest ogólnoświatowym świętem organizowanym przez UNESCO. Jego celem jest promowanie literatury i czytelnictwa, a także zwiększania świadomości o prawach związanych z tzw. własnością intelektualną autorów. Co roku staje się okazją do dyskusji na temat roli książki jako źródła wartości i wiedzy, a także skarbnicy dziedzictwa niematerialnego i różnorodności kulturowej oraz narzędzia dialogu.
Kiedy jest Dzień Książki?
Dzień książki obchodzony jest 23 Kwietnia każdego roku. Nie jest to data przypadkowa.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich – święto czytelnicze, którego utworzenie przypisuje się Vicentemu Clavel Andrés (1888-1967), wydawcy z Walencji. Obchodzone rokrocznie 23 kwietnia, dla uczczenia pamięci zmarłych tego właśnie dnia Miguela de Cervantesa, Williama Szekspira (zgodnie z kalendarzem juliańskim) i historyka peruwiańskiego Inci Garcilaso de la Vegi.Jest to jednocześnie data urodzin wielu słynnych autorów, w tym Vladimira Nabokova, Maurice’a Druona czy Halldóra Laxnessa.
Data ta kojarzona jest również z hucznie obchodzonym w Katalonii świętem patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z długą tradycją święta, 23 kwietnia mężczyźni obdarowują kobiety czerwonymi różami, symbolizującymi krew zabitego przez św. Jerzego smoka. By się uprzejmie odwzajemnić, kobiety ofiarowują mężczyznom podarunki z książek.
Oficjalnie Dzień Książki został ustanowiony w 1995 roku przez UNESCO, jednak jego historia sięga znacznie wcześniej - jego idea pojawiła się już w 1926 roku w Katalonii. To wtedy ustalono, że data 23 kwietnia będzie idealną na tę okazję. Dzień Książki jest w Hiszpanii oficjalnym świętem od 1930 roku, a w 1964 zyskało ono ten status we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych.
Od 2001 r. Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich jest jednocześnie dniem, w którym ustanawiana jest Światowa Stolica Książki, czyli miasto, które w ocenie UNESCO wyróżnia się spośród kandydujących do tego miana najlepiej przygotowanym programem promującym czytelnictwo i literaturę. Pierwszym miastem wyróżnionym tym tytułem był Madryt, natomiast w 2016 r. uhonorowano Wrocław - pierwsze i jak do tej pory jedyne polskie miasto z takim wyróżnieniem. Główne obchody Dnia tradycyjnie odbywają się w mieście mianowanym Światową Stolicą Książki. Na rok 2022 Dyrektor Generalna UNESCO, z rekomendacji Komitetu Doradczego Światowej Stolicy Książki, tytułem tym obdarzyła Guadalajarę (Meksyk).
Jak obchodzony jest Światowy Dzień Książki?
W Dniu Książki odbywają się przeważnie liczne wydarzenia kulturalne i artystyczne, spotkania z autorami, wspólne czytanie i inne aktywności mające na celu promowanie czytelnictwa.
Jednym z popularnych elementów obchodów Dnia Książki wśród dzieci jest przebieranie się za ulubione postaci z książek.
W Dniu Książki mają też często miejsce akcje charytatywne, podczas których zbierane są fundusze na rozwój czytelnictwa i edukację.W tym roku, oprócz tradycyjnych wydarzeń promujących książki i czytelnictwo, ma miejsce także wiele działań związanych z pomocą Ukrainie, począwszy od promocji literatury ukraińskiej, poprzez organizację spotkań autorskich, po organizację pomocy dla uchodźców.
Szczególnego znaczenia nabiera także sieć bibliotek cyfrowych, dająca dostęp do milionów książek, w tym także literatury fachowej, niezbędnej do pracy – bez wychodzenia z domu. Jedną z najwcześniej powstałych jest zainicjowana przez UNESCO i Bibliotekę Kongresu USA Światowa Biblioteka Cyfrowa (World Digital Library), pozwalająca sięgnąć bezpłatnie po ponad 19 tysięcy materiałów z ponad 200 krajów.
Dlaczego Światowy Dzień Książki jest ważny?
Wydawałoby się, że korzyści czytania książek są powszechnie znane, a jednak do regularnego czytania przyznaje się tylko niewielki odsetek Polaków. Dzień Książki to wspaniała okazje, by zaszczepić dzieciom miłość do książek, która na pewno zaowocuje w ich dalszej edukacji i życiu.
Czytanie książek przynosi dzieciom i dorosłym wiele korzyści, w tym między innymi:
- Poszerzenie zasobu słownictwa
- Większą empatię i zrozumienie otaczającego nas świata
- Lepszą koncentrację
- Wyciszenie i uspokojenie
- Poszerzenie wiedzy
- Produktywne spędzanie czasu
